Podatki od nagród w konkursach

Jednym z powszechnie stosowanych sposobów maksymalizowania sprzedaży produktów czy zachęcania do korzystania z usług przedsiębiorców, jest organizacja akcji konkursowych. Poza licznymi korzyściami płynącymi z takich akcji reklamowo-motywacyjnych, ich organizacja wiąże się z licznymi obowiązkami po stronie organizatora, jak chociażby rozliczenie z fiskusem. Nasza praktyka pokazuje, że bardzo często ten aspekt akcji konkursowych rodzi po stronie przedsiębiorców najwięcej wątpliwości.

W niniejszym wpisie przyjrzymy się, jak opodatkowane są nagrody w konkursach i wyjaśnimy, jak wygląda to w przypadku różnych konkursów i różnych typów uczestników takich akcji.

Poniżej wyjaśniamy zatem, jak zgodnie z przepisami rozliczyć podatkowo nagrody przyznawane w konkursie jego laureatom ze szczególnym uwzględnieniem podziału konkursów na otwarte i zamknięte.

Czym jest konkurs?

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku (dalej: „Ustawa PIT”) nie definiuje pojęcia „konkurs”. Wykładni takiej dokonały jednak organy podatkowe wskazując m.in., że przedsięwzięcie można określić mianem konkursu, jeśli:

• istnieje w nim element współzawodnictwa w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu;
• ma na celu wyłonienie zwycięzcy bądź kilku zwycięzców spośród grupy najlepszych uczestników spełniających określone kryteria;
• równie ważnym jak element współzawodnictwa jest strona formalna całego przedsięwzięcia, tj. sporządzenie regulaminu konkursu, w którym określona zostanie nazwa konkursu, organizator, uczestnicy konkursu, nagrody oraz sposób wyłonienia zwycięzców.

Sam konkurs może przybrać postać konkursu otwartego lub zamkniętego, co ma kluczowe znaczenie dla zasad rozliczenia nagród pod kątem podatkowym. Konkurs, w którym formalnym organizatorem jest pracodawca i który jest organizowany dla osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy podlega odmiennym zasadom rozliczenia z fiskusem, aniżeli konkurs, w którym uczestnikami mogą być oprócz pracowników także inne osoby. Z kolei jeszcze inne zasady dotyczą rozliczania nagród wygranych przez przedsiębiorców.

Konkurs zamknięty dla pracowników

Kiedy konkurs adresowany jest wyłącznie do osób zatrudnionych przez pracodawcę jako organizatora na podstawie umowy o pracę (dalej: „Pracownicy„) wartość nagród będzie stanowiła przychód ze stosunku pracy Pracownika stosownie do art. 12 ust. 1 Ustawy PIT. W konsekwencji wartość nagrody wydanej Pracownikowi należy doliczyć do jego pozostałych przychodów i opodatkować oraz oskładkować na zasadach właściwych dla przychodów ze stosunku pracy.

Konkurs zamknięty dla pracowników i zleceniobiorców/współpracowników

Inaczej sytuacja wyglądać będzie, gdy konkurs dedykowany jest poza Pracownikami, także osobom fizycznym, współpracującym z organizatorem konkursu na podstawie umów cywilnoprawnych, niezawieranych w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez te osoby (dalej: „Zleceniobiorcy„).

Przychód z tytułu nagrody w takim konkursie opodatkowany jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym z art. 30 ust. 1 pkt 2 Ustawy o PIT, wynoszącym 10% wygranej lub nagrody.

Organizator konkursu występuje w tej sytuacji jako płatnik podatku, zobowiązany do potrącenia podatku dochodowego z wartości wydanej nagrody i przekazania go na konto właściwego dla siebie urzędu skarbowego. Po zakończeniu roku, w którym nastąpiło uzyskanie prawa do nagrody, to również organizator konkursu składa do odpowiedniego urzędu skarbowego deklarację roczną PIT-8AR o wysokości uiszczonego zryczałtowanego podatku dochodowego.

Co ważne, w przypadku nagród rzeczowych, organizator musi otrzymać pieniężną wpłatę od laureata, zanim wyda mu nagrodę, tak by mógł ją następnie przekazać na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Z tego względu w naszej praktyce zalecamy, by nagrody rzeczowe były dodatkowo wzbogacane o nagrody pieniężne w kwocie potrzebnej na zapłatę podatku – co musi zostać ujęte w regulaminie. W ten sposób organizator uniknie przykrego zaskoczenia po stronie laureata i poczucia, że oto musi on niejako „zapłacić organizatorowi” za otrzymaną nagrodę. Lepiej nie pozostawiać takiego (błędnego) wrażenia po stronie laureatów, gdyż może to rzutować na mieszany odbiór akcji konkursowej w gronie potencjalnych klientów przedsiębiorcy.

Konkurs dla przedsiębiorców

Konkursy mogą być adresowane również do podmiotów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy uczestniczą w nich w ramach prowadzonej działalności. Wówczas tacy laureaci nagród zobowiązani są do samodzielnego rozliczenia się z fiskusem z uzyskanej nagrody, poprzez doliczenie wartości nagrody do przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i jego opodatkowania razem z przychodami z tej działalności. Nagroda otrzymana w ramach konkursu będzie zatem podlegała opodatkowaniu według tych samych zasad, co przychód z prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku:

• organizator konkursu nie występuje jako płatnik podatku i nie pobiera od laureata-przedsiębiorcy żadnych kwot;
• nie ma zastosowania 10% zryczałtowany podatek dochodowy – rzeczywista kwota podatku w dużej mierze zależy od przyjętej przez laureata formy opodatkowania jego dochodów, co pozostaje poza zakresem zainteresowania organizatora konkursu;
• organizator nie składa żadnej deklaracji PIT do urzędu skarbowego;
• organizator wystawia laureatowi-przedsiębiorcy jedynie notę księgową na poczet wydania nagrody, ukazującą jej wartość, natomiast nie wystawia żadnej faktury VAT, gdyż czynność wydania nagrody nie podlega opodatkowaniu VAT.

Konkurs dla różnych kategorii uczestników oraz konkurs otwarty

Jeśli dany konkurs adresowany jest do różnych kategorii uczestników, może się okazać, że poszczególne kategorie uczestników podlegają innym zasadom opodatkowania.

I tak, jeśli konkurs adresowany jest jednocześnie zarówno do Pracowników i Zleceniobiorców organizatora, jak i do przedsiębiorców – pierwsze dwie kategorie uczestników podlegają zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu (10%), natomiast przedsiębiorcy rozliczają się z nagrody samodzielnie, na zasadach ogólnych.

Bardzo podobnie wygląda sytuacja w przypadku, gdy konkurs ma w pełni otwarty charakter. To jest, gdy mogą w nim wziąć udział dowolne osoby, nawet nieznane organizatorowi na dzień ogłoszenia konkursu. Wówczas podobnie: przedsiębiorcy rozliczają się z fiskusem samodzielnie, w oparciu o otrzymaną notę księgową, zaś wszyscy laureaci, którzy nie są przedsiębiorcami – opłacają zryczałtowany podatek dochodowy (10%) za pośrednictwem organizatora, jako płatnika tego podatku.

Szczególne zasady zwolnienia z opodatkowania

Warto wspomnieć, że nie wszystkie nagrody w konkursach objęte są obowiązkiem opodatkowania. Z opodatkowania wyłączono zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 68 Ustawy PIT:

• wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja), przy czym co do zasady Internet nie jest zaliczany do tej kategorii;
• jak i konkursy z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu;
• jak i nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług;

przy czym zwolnienie obejmuje wyłącznie jednorazową wartość wygranej lub nagrody nieprzekraczającą kwoty 2 000 złotych. Pamiętać przy tym należy, że jeśli konkurs dotyczy sprzedaży premiowej towarów lub usług, z powyższego zwolnienia kwotowego nie może skorzystać uczestnik startujący w konkursie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w przypadku, gdy nagroda stanowi przychód z tej działalności podlegający samodzielnemu rozliczeniu.

Podsumowanie

Zasady opodatkowania konkursów różnią się w zależności od tego, do jakiego grona uczestników dana akcja konkursowa jest adresowana. Kluczowe jest zatem prawidłowe wskazanie takich potencjalnych uczestników w regulaminie konkursu. Niekiedy płatnikiem podatku okazuje się sam organizator, przy czym co do zasady jest to zryczałtowany podatek dochodowy, a niekiedy – gdy konkurs adresowany jest tylko do pracowników – jest to rozliczenie wg zasad typowych dla rozliczeń wynagrodzeń pracowników. Natomiast laureat będący przedsiębiorcą – będzie się rozliczał z nagrody z fiskusem samodzielnie.

Każdorazowo przystępując do organizacji konkursu należy wziąć pod uwagę wspomniane aspekty, mogące wpłynąć chociażby na budżet przeznaczony na wygrane dla zwycięzców.

Kancelaria Sobczyńscy i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni posiada bogate doświadczenie i praktykę w dziedzinie obsługi przedsiębiorców i innych uczestników rynku w zakresie organizacji konkursów, akcji promocyjnych czy loterii. Z przyjemnością doradzimy w doborze najlepszej formy organizacji wydarzenia, wspierającej i odpowiadającej celom i założeniom biznesowym Klienta.