W dniu 28 czerwca 2025 roku wejdą w życie nowe standardy dostaw wybranych produktów i usług, które będą miały istotny wpływ między innymi na prowadzenie handlu elektronicznego.
Tego dnia zacznie obowiązywać ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze (Dz. U. poz. 731) („Ustawa”). Ustawa ta stanowi implementację do polskiego porządku prawnego założeń Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 151, str. 70) („Dyrektywa EAA”).
Kogo będą dotyczyły nowe obowiązki?
Nowe przepisy wprowadzają obowiązki dla szerokiego kręgu podmiotów gospodarczych, w tym:
- dostawców wybranych produktów, takich jak: sprzęt komputerowy oferowany konsumentom, terminale płatnicze, bankomaty, wpłatomaty, automaty biletowe, urządzenia do odpraw i interaktywne terminalne;
- dostawców wybranych usług, obejmujących m.in.: handel elektroniczny (np. sklepy internetowe), usługi telekomunikacyjne, dostęp do audiowizualnych usług medialnych, usługi związane z transportem pasażerskim, bankowość detaliczną i rozpowszechnianie książek elektronicznych.
W niniejszym artykule skupiamy się na jednej z grup szczególnie dotkniętych nowymi regulacjami – przedsiębiorcach prowadzących sprzedaż za pośrednictwem sklepów internetowych.
Podstawową przesłanką objęcia przedsiębiorcy nową regulacją, jest świadczenie przez niego usług konsumentom na terytorium Unii Europejskiej. W szczególności dotyczy to usług handlu elektronicznego, realizowanych drogą elektroniczną, za pośrednictwem stron internetowych lub urządzeń mobilnych – na indywidualne żądanie konsumenta. Obejmuje to między innymi sklepy internetowe i portale rezerwacyjne.
Nowe obowiązki dotyczące usług handlu elektronicznego, nie dotkną na ten moment mikroprzedsiębiorców, a więc podmiotów, które zatrudniają mniej niż 10 osób i osiągają roczny obrót lub roczną sumę balansową niższą niż 2 mln euro. Wystarczy przy tym, że wymogi te są spełnione łącznie w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych, by uznać, że podmiot zachowuje status mikroprzedsiębiorcy i nie podlega nowym wymogom.
Co powinny wdrożyć sklepy internetowe?
Sklepy internetowe będą zobowiązane dostosować swoje platformy do wymagań dostępności, m.in. w zakresie: zrozumiałości, postrzegalności, kompatybilności. Spełnienie wymagań będzie możliwe np. poprzez wdrożenie technicznych norm i specyfikacji opublikowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji.
Informacje o spełnianiu wymagań dostępności będą musiały być podawane w regulaminie świadczenia usług lub innym równoważnym dokumencie dostępnym publicznie. Dokument ten, wraz z informacją o usłudze i danymi niezbędnymi do korzystania z usługi, powinien być przedstawiony w formie dostępnej dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Spełnienie tego warunku uzależnione będzie m.in. od oceny, czy udzielenie informacji nastąpi:
- za pomocą więcej niż jednego kanału sensorycznego,
- w sposób zapewniający ich zrozumiałość,
- w formatach tekstowych umożliwiających wykorzystanie ich w alternatywnej i wspomagającej komunikacji, które mogą być przedstawiane za pomocą więcej niż jednego kanału sensorycznego,
- za pomocą czcionki o odpowiednim rozmiarze i kroju, z uwzględnieniem przewidywalnych warunków użytkowania oraz z zastosowaniem wystarczającego kontrastu i odstępów między literami, wierszami i akapitami,
- z alternatywną prezentacją treści nietekstowych.
Jak wdrożyć wymagania wynikające z implementacji Dyrektywy EAA?
Wdrożenie nowych obowiązków wynikających z implementacji Dyrektywy EAA wymaga podjęcia skonkretyzowanych działań technicznych. Dostosowanie się do nowych wymagań może nastąpić przez wdrożenie dedykowanych norm zharmonizowanych i specyfikacji technicznych udostępnianych przez odpowiednie organy administracji publicznej.
Normy zharmonizowane i specyfikacje techniczne znajdujące zastosowanie w odniesieniu do usług handlu elektronicznego (np. sklepów internetowych) będą opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Cyfryzacji oraz na stronie internetowej urzędu poświęconej dostępności cyfrowej.
Aktualnie, dostępną normą zharmonizowaną, której treść będzie zbliżona do normy dedykowanej wymaganiom wynikającym z Dyrektywy EAA jest norma zharmonizowana EN 301 549 (wersja V3.2.1). Ministerstwo Cyfryzacji dnia 28 kwietnia 2025 r. potwierdziło nam przy tym, że norma ta jest obecnie w trakcie aktualizacji i niebawem zostanie opublikowana jej zaktualizowana wersja.
Zdaniem Ministerstwa, wysoce prawdopodobne jest, że treść tej normy zharmonizowanej będzie bazowała na wytycznych dotyczących dostępności treści internetowych WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Z tej samej informacji wynika, że norma zharmonizowana dedykowana usługom handlu elektronicznego zostanie opublikowana w niedalekiej przyszłości.
Czy można uzyskać zwolnienie z obowiązku wdrożenia wymagań?
Możliwe jest uzyskanie zwolnienia z obowiązku wdrożenia poszczególnych wymagań dostępności. Istotne jest, że zwolnienie może obejmować wyłącznie poszczególne pojedyncze wymagania dostępności (a nie wszystkie z nich).
Dla uzyskania zwolnienia konieczne jest łączne spełnienie dwóch kryteriów.
Po pierwsze, wykazania, że wdrożenie danego wymagania wprowadzałoby zasadniczą zmianę podstawowych właściwości produktu lub usługi.
Po drugie, wykazania, że takie wdrożenie stanowiłoby nieproporcjonalne obciążenie dla przedsiębiorcy.
Nieproporcjonalność obciążenia powinna zostać stwierdzona na podstawie dedykowanych dalszych kryteriów. Przykładowo, jednym z nich jest niekorzystny stosunek kosztów netto wdrożenia do ogólnych kosztów operacyjnych i kapitałowych produkcji, dystrybucji lub importu produktu albo oferowania lub świadczenia usługi ponoszonych przez podmiot gospodarczy.
Innym jest niekorzystny stosunek szacowanych kosztów i korzyści dla podmiotu gospodarczego, w tym w odniesieniu do procesów wytwórczych i inwestycji, w stosunku do szacowanej korzyści dla osób ze szczególnymi potrzebami, z uwzględnieniem liczby przypadków i częstotliwości korzystania z produktu albo usługi.
Kryterium zwolnienia dotyczące „nieproporcjonalności obciążenia” nie będzie miało w ogóle zastosowania do danego wymagania dostępności, w przypadku, gdy podmiot gospodarczy, w celu zapewnienia spełniania wymagania dostępności produktu albo usługi, otrzymał finansowanie z publicznych lub prywatnych źródeł innych niż zasoby własne, by takie wymaganie spełnić.
Dokumentacja przebiegu oceny
Co bardzo ważne, Ustawa wprost przewiduje, że ocena, czy podmiot może uzyskać zwolnienie z obowiązku zapewnienia zgodności z określonym wymaganiem dostępności, tj. czy spełnia kryteria uzyskania takiego zwolnienia, musi ulec utrwaleniu w dokumentacji przebiegu oceny i dokonanych w jej ramach ustaleń. Za sporządzenie tej dokumentacji odpowiada sam zainteresowany.
Dokumentację przedsiębiorca będzie musiał przechowywać przez okres 5 lat od dnia:
- ostatniego udostępnienia na rynku produktu;
- zakończenia oferowania lub świadczenia usługi.
Dokumentacja będzie udostępniana w tym okresie przez przedsiębiorcę właściwym organom kontrolnym.
W przypadku, gdy w wyniku dokonania oceny, przedsiębiorca stwierdzi, że nie jest zobowiązany do spełniania wymagań dostępności, będzie musiał poinformować o tym niezwłocznie na piśmie właściwy organ nadzoru rynku. W przypadku dostawców usług handlu elektronicznego, organem takim będzie minister właściwy do spraw informatyzacji.
Niezależnie od powyższego, jeśli ocena wykazała podstawę do zwolnienia, ocenę tę przedsiębiorca będzie musiał ponawiać:
- co do zasady nie rzadziej niż co 5 lat
- lub za każdym razem, gdy zakres usługi lub sposób jej oferowania lub świadczenia uległ zmianie,
- lub za każdym razem, gdy tego zażąda właściwy organ – w przypadku dostawców usług handlu elektronicznego, organem takim będzie przede wszystkim minister właściwy do spraw informatyzacji.
Z powyższego wynika, że uzyskanie zwolnienia w praktyce może być trudne do osiągnięcia.
Co grozi za niewdrożenie wymagań wynikających z Dyrektywy EAA?
Naruszenie obowiązków w zakresie dostępności może skutkować nałożeniem kary pieniężnej. Maksymalna wysokość kary pieniężnej to kwota stanowiąca 10-krotność przeciętnego wynagrodzenia za rok poprzedni, jednak nie wyższa niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Hipotetyczna maksymalna kwota kary nakładanej w 2025 roku, wyliczona w oparciu o aktualne obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 lutego 2025 r., wynosi: 72.623,90 zł.
0 Komentarzy