Rada Ministrów prowadzi obecnie prace nad przygotowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości projektem zmiany Kodeksu cywilnego. Projekt zakłada m.in. zmianę art. 123 Kodeksu cywilnego („k.c.”), dotyczącego czynności przerywających bieg przedawnienia.
Zgodnie z art.123 § 1 pkt 1 k.c. w aktualnym brzmieniu, bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.
Pierwsze zawezwanie do próby ugodowej
Zmiana ma dotyczyć kwestii zawezwania do próby ugodowej. Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą pierwsze zawezwanie do próby ugodowej co do zasady zawsze przerywa bieg przedawnienia (tak np. wyrok SN z dnia 28 stycznia 2016 r., III CSK 50/15). Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej uznawany jest za czynność przedsięwziętą przed sądem bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W praktyce pojawiają się jednak jednostkowe orzeczenia, które nie są zgodne z przyjętą linią orzeczniczą.
Drugi i kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej
Sporo wątpliwości budzi natomiast kwestia, czy również drugi i kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej składane w sprawie o to samo roszczenie przerywają bieg przedawnienia – w tym zakresie doktryna i orzecznictwo nie są jednolite (tak np. wyrok SN z dnia 17 maja 2019 r., IV CSK 77/18; wyrok SA w Krakowie z dnia 27 lutego 2019 r., I AGa 280/18).
Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało zmianę polegającą na wskazaniu w art. 123 k.c. wprost, że bieg przedawnienia przerywa się przez pierwsze zawezwanie do próby ugodowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu, propozycja zmiany została podyktowana narastającym zjawiskiem, polegającym na składaniu przez wierzycieli kolejnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia i zapewnienia sobie możliwości dochodzenia roszczenia przez dłuższy okres. Ze względu na brak zakazu składania wielokrotnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, teoretycznie każdy złożony wniosek może być uznany za czynność zmierzającą do przerwania biegu przedawnienia. Z drugiej jednak strony podnosi się, że taka praktyka prowadzi do wypaczenia instytucji zawezwania do próby ugodowej oraz podważenia pewności obrotu prawnego wskutek „sztucznego” wydłużania biegu przedawnienia roszczenia. Zmiana przepisów ma więc ujednolicić praktykę i ograniczyć składanie wniosków o zawezwanie do próby ugodowej jako łatwego sposobu na przerwanie biegu przedawnienia.
Podsumowanie
Projektowana zmiana będzie więc miała niebagatelne znaczenie w kontekście zawezwania do próby ugodowej jako czynności przerywającej bieg przedawnienia roszczenia. Z jednej strony nie będzie wątpliwości, że pierwszy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej zawsze przerywa bieg przedawnienia. Z drugiej strony kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej należałoby uznać za nieprzerywające biegu przedawnienia (na zasadzie wykładni a contrario). Projekt został już skierowany do konsultacji społecznych i ma być przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze w tym roku. Następnie zostanie przekazany do prac w Sejmie. Jeżeli zmiana zostanie przyjęta w zaproponowanym kształcie będzie to miało spore znaczenie dla wierzycieli dochodzących swoich roszczeń.
0 Komentarzy