8 lutego 2023 | Katarzyna Gohling

Nowelizacja kodeksu pracy, która umożliwia badanie trzeźwości pracowników i wprowadza nowe zasady pracy zdalnej, została opublikowana w dzienniku ustaw w dniu 06 lutego 2023 roku. Oznacza, to, że znamy już terminy, w których nowe przepisy wejdą w życie:

  • w przypadku badania stanu trzeźwości pracowników – po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia tj. w dniu 21 lutego 2023 roku;
  • w przypadku pracy zdalnej – po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. w dniu 07 kwietnia 2023 roku.

Wejście w życie nowych zasad w praktyce oznacza dla pracodawców konieczność dostosowania treści dokumentów wewnątrzzakładowych do znowelizowanych przepisów.

Badanie trzeźwości

W związku z nowymi zasadami w zakresie badania trzeźwości pracowników pracodawcy, którzy chcą samodzielnie kontrolować trzeźwość pracowników, zobowiązani są do:

  • wprowadzenia możliwości i zasad kontroli stanu trzeźwości konkretnej grupy lub grup pracowników w układzie zbiorowym pracy albo regulaminie pracy
    – w przypadku, gdy u pracodawcy obowiązuje jeden z ww. dokumentów albo
  • uregulowania zasad badania stanu trzeźwości w obwieszczeniu pracodawcy
    – w przypadku, gdy u pracodawcy nie obowiązuje regulamin pracy, ani układ zbiorowy pracy.

Poniżej przedstawiamy główne założenia dotyczące nowych zasad badania trzeźwości pracowników dla pracodawców, którzy chcą samodzielnie kontrolować pracowników:

  • prewencyjna kontrola trzeźwości pracowników może zostać przeprowadzona w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia oraz w sposób, który nie  narusza godności lub innych dóbr osobistych pracowników;
  • kontrola trzeźwości będzie przeprowadzana przez pracodawcę w sposób uwzględniający wymagania ustalone w rozporządzeniu wykonawczym – obecnie czekamy na wydanie takiego rozporządzenia;
  • badanie trzeźwości powinno być przeprowadzone przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację i wzorcowanie;
  • o wprowadzeniu kontroli trzeźwości należy poinformować pracowników nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania;
  • zatrudnienie pracownika objętego kontrolą trzeźwości wymaga przekazania mu informacji o sposobie, czasie i częstotliwości oraz wykorzystywanym do tego celu urządzeniu, jeszcze przed dopuszczeniem takiego pracownika do pracy;
  • pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy gdy kontrola trzeźwości wykaże stan po spożyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w takim stanie;
  • informację o podstawie niedopuszczenia do pracy przekazuje się pracownikowi do wiadomości;
  • na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości przeprowadza uprawiony organ – np. policja;
  • podobne zasady obowiązują w odniesieniu do kontroli przyjęcia przez pracownika środków działających podobnie do alkoholu.

Praca zdalna

Poniżej przedstawiamy główne założenia dotyczące nowych zasad pracy zdalnej:

  • praca zdalna może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą– np.  w miejscu zamieszkania pracownika;
  • uzgodnienie pracy zdalnej może nastąpić:
    • przy zawieraniu umowy o pracę albo
    • w trakcie zatrudnienia (z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika)
  • praca zdalna może być też wykonywana na polecenie pracodawcy (np. w okresie zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii i w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu albo gdy w dotychczasowym miejscu pracy nie jest tymczasowo możliwe zapewnienie pracownikowi bhp z powodu siły wyższej), pod warunkiem, że pracownik złoży oświadczenie, zgodnie z którym posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej;
  • praca w formie zdalnej może być wykonywana
    • w całości (w pełnym wymiarze czasu pracy), albo
    • częściowo (np. 3 dni w siedzibie pracodawcy, 2 dni zdalnie), albo
    • okazjonalnie (na wniosek pracownika złożony w formie pisemnej lub elektronicznej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym);
  • pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek o wykonywanie pracy zdalnej złożony m.in. przez pracownicę w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia, pracownika – rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności, pracownika opiekującego się niepełnosprawnym członkiem rodziny, chyba, że nie jest to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj pracy. O przyczynie odmowy pracodawca musi poinformować pracownika w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku;
  • zasady pracy zdalnej ustala się w:
    • porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi– jeżeli u pracodawcy takie organizacje działają albo
    • regulaminie pracy zdalnej (gdy nie zostanie zawarte porozumienie z organizacjami związkowymi albo takie u pracodawcy nie działają – wtedy dodatkowo regulamin wprowadza się po konsultacji z przedstawicielami pracowników), albo
    • poleceniu wykonywania pracy zdalnej albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem (gdy nie zostało zawarte porozumienie z organizacjami związkowymi i nie został wydany regulamin pracy zdalnej);
  • jeżeli ustalenie pracy zdalnej następuje przy zawieraniu umowy o pracę, pracownik otrzymuje informację o warunkach zatrudnienia rozszerzoną o określenie jednostki w strukturze pracodawcy, w której znajduje się stanowisko pracownika i wskazanie osoby lub organu odpowiedzialnych za współpracę z pracownikiem;
  • jeżeli ustalenie pracy zdalnej następuje w trakcie zatrudnienia informacje opisane powyżej należy przekazać pracownikowi najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy w formie zdalnej;
  • pracodawca:
    • zapewnia pracownikowi materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
    • zapewnia instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, lub pokrywa niezbędne koszty z tym związane,
    • pokrywa koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
    • zapewnia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.
  • Jeżeli pracodawca nie zapewni pracownikowi materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, może z pracownikiem ustalić zasady wykorzystywania tych narzędzi przez pracownika.  W tym pracownikowi przysługuje ustalony z pracodawcą ekwiwalent pieniężny. Ekwiwalent lub obowiązek pokrycia kosztów przez pracodawcę może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy zdalnej.

Wobec nieodległych terminów wejścia w życie nowych zasad w zakresie badania trzeźwości i pracy zdalnej, warto już teraz przeprowadzić przygotowania do ich odpowiedniego wdrożenia w Państwa organizacjach.

Kategorie: Prawo pracy

0 Komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *