Nowe narzędzie walki z „kradzieżami spółek”

W dniu 07 kwietnia 2022 roku Sejm uchwalił nowelizację ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: „Ustawa”), która ma dostarczyć nowe narzędzie w walce z kradzieżami spółek. Pod pojęciem tym rozumie się czynności polegające na zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców oraz rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego, na podstawie sfałszowanych dokumentów, zmian związanych w przeważającej mierze z reprezentacją danej spółki.

Uzasadnienie nowelizacji

Jak czytamy w uzasadnieniu do proponowanej zmiany: „Podstawowym założeniem projektu ustawy jest wzmocnienie funkcji informacyjnej Rejestru oraz akt rejestrowych, a tym samym bezpieczeństwa obrotu prawno-gospodarczego, przez umożliwienie zainteresowanym podmiotom (w szczególności członkom organów podmiotów ujawnionych w Rejestrze) niezwłocznego uzyskania informacji o wpływie do akt rejestrowych wniosków lub innych dokumentów składanych przez osoby nieuprawnione oraz o dokonaniu wpisu w Rejestrze. Chodzi tu przede wszystkim o wnioski dotyczące zmiany wpisów o sposobie reprezentacji podmiotu i osobach reprezentujących podmiot, których podstawą są sfałszowane dokumenty (przypadki tzw. kradzieży spółek). Na podstawie projektowanych przepisów wdrożone zostaną rozwiązania techniczne, które pozwolą podmiotom korzystającym z systemu teleinformatycznego uzyskać informację o zainicjowaniu lub zakończeniu sprawy rejestrowej, jeszcze zanim nastąpi rozpoznanie wniosku o wpis w Rejestrze lub uprawomocnienie się orzeczenia. Dzięki temu, w przypadku posłużenia się sfałszowanymi dokumentami, osoby uprawnione będą mogły wziąć udział w toczącym się postępowaniu, zaskarżyć orzeczenie o wpisie, a także powiadomić organy ścigania o usiłowaniu tzw. kradzieży spółki.”

Newsletter KRS

Zgodnie z treścią proponowanego przepisu art. 10a Ustawy, wprowadzona zostanie usługa automatycznego powiadamiania, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, zainteresowanych podmiotów (subskrybentów, a w praktyce organów i wspólników) o takich zdarzeniach jak:

1. Zarejestrowanie sprawy – obejmujące numer KRS, sygnaturę sprawy i datę rejestracji sprawy;
2. Dokonanie wpisu w rejestrze przedsiębiorców oraz rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego – obejmujące numer KRS, sygnaturę sprawy, datę dokonania wpisu i numer wpisu.

Aktywacja przedmiotowego narzędzia wymagać będzie skorzystania z konta, o którym mowa w przepisu art. 53d ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Prawdopodobnie będzie to dodatkowa funkcjonalność Portalu Rejestrów Sądowych.

Po uwierzytelnieniu się na koncie użytkownik systemu teleinformatycznego będzie mógł dokonać wskazania numeru KRS podmiotu, którego informacje mają dotyczyć, co zainicjuje automatyczne przesyłanie informacji. W praktyce, po zalogowaniu się na koncie w Portalu Rejestrów Sądowych, najprawdopodobniej widoczna będzie dodatkowa funkcjonalność (zakładka) umożliwiająca m.in. wskazanie numerów KRS podmiotów, których dotyczyć mają informacje. Informacje będą przesyłane przez okres wskazany, nie dłużej niż przez rok, albo do chwili rezygnacji z otrzymywania tych informacji. Dopuszczalne będzie przedłużanie tego okresu, każdorazowo na czas nie dłuższy niż rok.

Zwiększenie ochrony przedsiębiorców

Planowana zmiana wydaje się nieść za sobą dwie zasadnicze korzyści:

1. W przypadku posłużenia się sfałszowanymi dokumentami, osoby uprawnione będą mogły wziąć udział w toczącym się postępowaniu, zaskarżyć orzeczenie o wpisie, a także powiadomić o usiłowaniu tzw. kradzieży spółki organy ścigania, czyli będą miały realną kontrolę nad niezwykle istotnymi dla spółki zmianami wprowadzanymi w KRS;
2. Newsletter powinien umożliwić przedsiębiorcom niezwłoczne działanie w przypadku podjęcia próby kradzieży spółki oraz współpracę z sądem rejestrowym, czy organami ścigania;
3. Mechanizm informowania może być (i zapewne będzie) również wykorzystywany przez subskrybentów do ustalania etapu procedowania sprawy przez sąd rejestrowy, co stanowi dodatkową oraz niebagatelną i praktyczną zaletę przedmiotowej nowelizacji.

Wejście w życie

Nowela została przyjęta jednogłośnie przez posłów i aktualnie będzie procedowana przez Senat. Planowana data wejścia nowelizacji przepisów to dzień 21 czerwca 2022 roku.

Autorzy: Orest Ochocki, Krzysztof Mydlak